English GİRİŞ YAP

SAM YUVARLAK MASA TOPLANTILARI

Osmanlı Toplumunda Kültürel Üretim Mekânları

Berat Açıl

22 Aralık 2018 Cumartesi 16:00 Salon: ARAŞTIRMA II SALONU

Bilim ve Sanat Vakfı Sanat Araştırmaları Merkezi bünyesinde yeni bir program serisi başlıyor. “Toplum, Mekân, Estetik” başlıklı bu seride, Osmanlı İstanbul’unda köşk ve konak hayatına doğrudan yahut dolaylı bir şekilde odaklanan eserler ve yazarları üzerinden edebiyatta köşk ve konak hayatının nasıl değerlendirildiğini inceleyeceğiz. Eski İstanbul’da köşkler ve konaklar toplumsal hayatın önemli bir parçasıydı. Yüzyıllara yayılan imparatorluk birikimini toplumsal düzeyde mücessem kılan bu mekânlar, klasik mahalle yapısının temel unsurları arasında yer alıyordu. Şehrin dokusunu estetik açıdan zenginleştirmenin yanı sıra, içinde barındırdığı kendine özgü yaşayış tarzıyla otantik bir üslubun ve toplumsallığın da mimarı ve taşıyıcısı idiler. Nesilden nesile aktarılan kültürel miras, bu mekânlarda neşv-ü nemâ bulmakta, şiir, musiki, ilim ve fikir meclisleri buralarda kurulmakta idi. Köşkler ve konaklar, bu açıdan toplumsal değişimin sembolü olma vasfını da üstlendiler ve bir yandan köşk-konak ikileminin temsil ettiği gerilimi yüklenirken, diğer yandan da imparatorluğun kaderine ortak oldular. Osmanlı İmparatorluğu tarih sahnesinden çekilirken, köşkler ve konaklar da toplumsal ve estetik bileşenleriyle beraber aramızdan ayrıldılar. Ancak, fotoğraflarda, romanlarda, hatıratlarda, filmlerde yaşamaya; eski bir terkibin uçucu rayihalarını toplumsal hafızanın gündeminde tutmaya devam ettiler.

Hatıratlardan makalelere kadar pek çok metinde konu edinilen bu ilişki, roman literatüründe de oldukça geniş bir yere sahip. Eski İstanbul’un köşk ve konak hayatını toplum, mekân ve estetik ilişkisi ekseninde ele alan, toplumsal bir olgu olarak mekânın üretimi, mekânın ve estetiğin toplumsal değişim süreciyle ilişkisi, gündelik hayatta değişimin mekân üzerinde somutlaşması, estetik zevklerin mekânın ve toplumsal dokunun şekillenmesindeki rolü gibi hususlar ışığında kurgusallaştıran çok sayıda roman geç Osmanlı döneminden günümüze değin süregelen tematik bir zincir teşkil ediyor. Bu bağlamda, serinin ilk oturumunda Berat Açıl’ın “Osmanlı Toplumunda Kültürel Üretim Mekânları” başlıklı sunumuna yer vererek, Osmanlı İstanbul’unda köşk ve konak hayatının kültür ve edebiyat üretimindeki rolünü genel bir değerlendirmeye tabi tutacağız. Şuara meclislerinden edebiyat kahvelerine uzanan süreçte köşk ve konak hayatının kültürün hem üretim, hem tüketim zemini olarak nasıl işlev gördüğünü, himaye mekanizması ile eleştiri kültürünü bünyesinde nasıl bir arada tutabildiğini ve bu anlamda toplumsal dönüşümü ne şekilde etkilediğini konuşacağız. Böylece, konuya ilişkin seçili romanların ilgili isimler tarafından müstakil oturumlar şeklinde değerlendirilmesi yoluyla ilerleyecek olan seriye kapsamlı bir girizgâh yapmış olacağız.  

İLGİLİ YUVARLAKMASALAR

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.